منبع تغذیه تنها قطعه کامپیوتر که سال‌هاست تغییر بزرگی تجربه نکرده. با پیشرفت تکنولوژی همگی فکر می‌کردیم مصرف برق قطعات نیز خیلی کمتر خواهد شد! اما واقعیت بسیار متفاوت‌تر از توقع ماست.
بعد از عرضه نسل اول سری RTX انویدیا با تجربه گذشته از نسل 4 Fermi دوباره مصرف برق در سری RTX 4000 افزایش داده!
ATX 2.4 ,ATX 2.52 چیست؟
استانداردهای بالا چندین سال بود برای پاورها استفاده می‌شد و تغییر بزرگی در تکنولوژی ساخت پاور اتفاق نیافتاده بود.
و ATX 3.0 به میدان وارد می‌شود
عرضه گرافیک‌های نسل دوم RTX یعنی RTX 3000 Series مصرف برق این قطعه رو تا حدودی افزایش داد. برعکس مدل‌های قدیمی که هر نسل کم مصرف می‌شدن 2 مدل رده بالای انویدیا RTX 3080 و RTX3090TI نیازمند 500وات خالص و حتی 600 وات با اورکلاک شدن! 600 واتی که باید توسط یک پورت و در عرض چند میلی ثانیه به گرافیک می‌رسید!
همین موضوع باعث شد کانکتور چندین ساله و عزیز PCIE که هر 8 پینش قادر به تامین 150 وات قدرت هست کم کم بازنشست بشه. 🙂 در اون زمان بخاطر عدم وجود پاور با سوکت و مدار قوی‌تر برای ارائه چنین جریانی از یک کابل انویدیا مجبور به عرضه تبدیل همراه با 2 گرافیک بالا شد.
قبل از PCIE برای تامین برق پاور از کدام کانکتور استفاده می‌شد؟
MOLEX! همون کانکتور 4 پین مولکس که برای هارد و DVD/RW قدیمی استفاده می‌کردیم. 🙂 زمان چه زود می‌گذره…
کانکتور 12VHPWR چیست؟
سوکت جدید مورد استفاده انویدیا با نام 12VHPWR قادر به تامین (روی کاغذ بخونید این تیکه رو) 600 وات جریان در هر لحظه توسط یک کانکتور و یک تعداد سیم هست. گرافیک‌های نسل جدید PCIE Gen 5 برای کارکردن به این کانکتور احتیاج دارن! در زمان نگارش این مطلب از سری RTX 4000 دو مدل 4090 و 4080 عرضه شده که هردو فقط از این کانکتور پشتیبانی می‌کنن. آیا مدل‌های کم مصرف‌تر همانند RTX 4050, 4060 نیز 12VHPWR استفاده خواهند کرد یا کانکتور PCIE فعلی کافی خواهد بود؟! هیچ اطلاعاتی تا عرضه این گرافیک‌ها در دسترس نیست.
اگر انویدیا رو بشناسید؛ یک دلیل مسخره پیدا خواهند کرد که تمامی گرافیک‌های 4000 و نسل بعدیو با همین سوکت عرضه کنن! در یک شرایط منطقی مثلاً کارت 4050 بیشتر از 150 وات نیاز نخواهد داشت و یک 8 پین PCIE براش کافی خواهد بود! But Again NVIDIA will be NVIDIA.
گرافیک‌های نسل RX7000 با کدام کانکتور برق نیاز دارند؟
شرکت AMD نیز گرافیک‌های نسل بعد PCIe Gen 5 با سازگاری کامل نسل جدید کانکتورها 12VHPWR روانه بازار خواهد کرد!
همراه گرافیک‌ها تبدیل هم عرضه می‌کنیم!
زحمت می‌کشید! طی ماه اخیر همکاران AIB انویدیا از تبدیل کانکتورهای PCIE به 12VHPWR رونمایی کردن! یک هفته بعدش معلوم شد تحت لود 2.5 ساعت سوکت آب می‌شه! درست خوندین پلاستیکش آب می‌شه!!!! چرا؟ چونکه اصل کانکتور دارای 12 پین به اضافه 4 پین هوشمند هست.
4 پین اضافه کانکتور جدید 12VHPWR برای چیست؟
4 پین جدید اضافه شده برای اتصال گرافیک به مدار هوشمند پاورهای نسل جدیده که از لود بیش از حد روی ریل پاور جلوگیری می‌کنه. منطقاً دیگه نباید شاهد ترکیدن پاور با مصرف بیش از حد گرافیک باشیم! این تکنولوژی هنوز تازه اومده و در مدل‌های اولی ممکنه چنان دقیق نباشه.
پاورهای قدیمی غیرهوشمندن و پاورهای ATX 3.0 هوشمند
خیلی ساده بخوایم توضیح بدیم: پاورهای فعلی در هر کانکتور PCIE 150 وات به گرافیک برق می‌رسونن و کاری با هیچی ندارن. اما پاورهای جدید قراره دارای مدار هوشمنده باشن و پاور توسط اون 4 پین جدید با گرافیک صحبت خواهد کرد. و پاور توانشو به گرافیک اعلام می‌کنه اگر گرافیک 400 وات جریان نیاز داشته باشه و پاور بتونه فقط 250 وات عرضه کنه بهش پیام می‌فرسته که : جناب گرافیک من 600 واتم و با قطعات وصلی فقط می‌تونم 250 وات بفرستم. بالاتر موجود نیست! 😀
کمبودهای استاندارد ATX 3.0 Intel
متاسفانه اینتل با عرضه نسل جدید ATX نیز همچنان مسئله ریپل ساماندهی نکرده و 5% در هر شاخه خروجی بعنوان میزان منطقی معرفی شده!!! واقعاً اینتل در 2022 بنظرت وقتش نبود میزان ریپل برای استاندارد جدید به 1% تقلیل پیدا کنه؟! همین الان پاورهای رده بالا در تمامی شاخه‌ها با ریپل زیر 1 و حتی 0.5% ارائه می‌شن. Come on INTEL.
این موضوع باعث سو استفاده شرکت‌های سازنده پاور خواهد شد! برچسب بزرگ ATX 3.0 Ready و قطعات زباله و توپولوژی‌های مسخره با ریپل خروجی -+5%. این یک فرصت تاریخی بود برای اصلاح ریپل شاخه‌های اصلی پاور. 🙂 کـــــــه استفادش نکردین.
مشکل دوم عدم فشار به تولیدکنندگان برای افزایش کیفیت قطعات استفاده شدست که دقیقاً از موضوع بالا نشات می‌گیره! یکی از پاورهای عرضه شده توسط OEM بزرگ CWT در بخش فیلتر خروجی از خازن‌های شرکت عزیز ChengX بهره می‌بره! طی بررسی TechPowerUp مجموعه آنها هم به برد و کیفیت خازن‌های مورد استفاده ایراد گرفتن! البته این موضوع چنان مهم نیست چون OEM ممکنه صد مدل پاور با قطعات مختلف روی همون PCB بسازه و تحویل بازار بده. مشکل اینه که: حتی با خازن زباله‌ای مثل ChengX هم می‌شه پاور ATX 3.0 Ready ساخت! Intel..INTEL.
دلیل این ایراد گرفتن من؛ فشار شرکت‌های گرافیک به تعویض پاور به مصرف کنندگان هست! خب وقتی شما حاضر بهینه سازی مصرف برق گرافیک و ارائه روش بهتر نیستین حداقل استاندارد بالاتر ببرید که خریدار زوری هزینه نکنه برای پاوری که فقط یک کانکتور جدید 12VHPWR داره!. حداقل ریپل کاهش پیدا کنه.
مسئله عمر سوکت و داستان 30 بار مصرف بودن کانکتور 12VHPWR
بر اساس اعلام رسمی انویدیا و AIB های همکارشون کانکتور جدید بخاطر حساسیت و تکنولوژی ساخت بالا نباید تحت فشار باشه واز دید شرکت دارای عمر 30 بار اتصال هست! بعد از اون معلوم نیست کانکتور صحیح کار کنه یا خیر! ممکنه پین‌های کوچیک و نازکش خراب بشن 🙁 Are you kidding us? 99درصد اشخاصی که اسمبل حرفه‌ای انجام می‌دن هنگام مدیریت کابل، همین کابل گرافیکو سفت میکشن عقب تا شل نباشه! حالا باید با ترس استفادش کنیم!
هنوز پاورهای نسل بعد راهی بازار نشدن و نسل اول این مدل‌هاست به احتمال بسیار بالا مشکل در مدل‌های آینده حل خواهد شد. در مدل‌های فعلی مشکلاتی خواهد بود.
الان پاور گرون قیمت بخریم؟
در شرایط فعلی که تکنولوژی پاور بعد از نزدیک یک دهه تغییر کرده و کمی هوشمند داره می‌شه. از خرید پاورهای گرون قیمت 1000 وات یا 800 وات برای سیستم‌های جدید خودداری کنید. استفاده از تبدیل از فکرتون بیرون بندازین. اگر منتظر نسل 13 اینتل و 7000 AMD با گرافیک های RTX 4000 هستین منتظر پاور نسل جدید باشید.
کاهش قیمت پاور در بازار ایران
دقت کنید با مرج اتریوم و عرضه نسل جدید پاورها گارانتی‌های مختلف داخل کشور پاورهای کمیاب و معمولی با قیمت مناسب ریختن بیرون! فکر نکنید به شما خوبی می‌کنن 😀 بهتر از منو شما می‌دونن نسل جدید در راهه و فروش نره موند که موند 😀 وضعیت اقتصاد چین هم معلومه قیمت‌ها همینطور کاهشی خواهد بود..
پاورهای جدید کی عرضه خواهند شد؟
با توجه به ارائه گرافیک های نسل جدید در پاییز امسال (انویدیا از مهر ماه برای فروش آمادست) بیشتر از 2 ماه زمان نخواهد برد!
نظر شما چیست؟ آیا منابع تغذیه نسل جدید به استاندارد جدید در کمترین زمان مجهز خواهند شد؟